Λιμνοθάλασσα του Μπάλου

Ένας επίγειος παράδεισος, με γαλαζοπράσινα νερά, λευκή με ροζ αποχρώσεις άμμο και άγρια εξωτική ομορφιά είναι η λιμνοθάλασσα του Μπάλου. Βρίσκεται στα 17 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κισσάμου, ανάμεσα στο ακρωτήρι της Γραμβούσας και τη μικρή βραχώδη χερσόνησο Τηγάνι, η οποία ενώνεται με την υπόλοιπη Κρήτη με μια λεπτή λωρίδα γης, σχηματίζοντας τη διάσημη λιμνοθάλασσα του Μπάλου. Στη νοτιοδυτική της πλευρά είναι ανοιχτή στο πέλαγος και σχηματίζει ένα φυσικό λιμάνι που γίνεται απάνεμο λόγω της Ήμερης Γραμβούσας που βρίσκεται απέναντι. Η παραλία από την ανοιχτή της πλευρά είναι βαθύτερη, με κάποιο σημείο να είναι βραχώδες και παρουσιάζει ενδιαφέρον για όσους κάνουν ψαροντούφεκο ή απλά θέλουν να εξερευνήσουν το βυθό. Από την άλλη πλευρά είναι κλειστή και σχηματίζει μια λιμνοθάλασσα πολύ ρηχή σε όλη της την έκταση, με εξαίρεση κάποια σημεία που βαθαίνουν στη νότια πλευρά της.

Η πρόσβαση στο Μπάλο μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους: ακτοπλοϊκώς, οδικώς ή πεζοπορώντας. Καθημερινά αναχωρεί το πρωινό καραβάκι από την Κίσσαμο, το οποίο συνδυάζει και μία στάση στην Ήμερη Γραμβούσα με το ναυάγιο και το παλιό Ενετικό φρούριο. Οδικώς, από έναν 10 χιλιομέτρων χωματόδρομο, οποίος ξεκινά από το χωριό Καλυβιανή, αναπτύσσεται κατά μήκος της Χερσονήσου της Γραμβούσας και καταλήγει σε ένα μεγάλο χώρο στάθμευσης-αλάνα. Η πανοραμική θέα της λιμνοθάλασσας του Μπάλου και της Ήμερης Γραμβούσας στον ορίζοντα από εκείνο το σημείο είναι μαγευτική και αξίζει να τη δει ο καθένας έστω μία φορά στη ζωή του. Από εκεί και πέρα, η κατάβαση στην παραλία γίνεται μέσω ενός χωμάτινου μονοπατιού (ενίοτε έχει και σκαλοπάτια), το οποίο διασχίζεται μόνο περπατώντας και, γι’ αυτό, όσοι αποφασίσουν να το ακολουθήσουν θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και εξοπλισμένοι με τα κατάλληλα υποδήματα. Η ανάβαση της επιστροφής είναι κουραστική, ιδίως τις μεσημβρινές ώρες και συνίσταται οπωσδήποτε η χρήση καπέλου.

Ωστόσο, ο πιο περιπετειώδης και συναρπαστικός τρόπος άφιξης στον Μπάλο είναι το τρίωρο περπάτημα από την Καλυβιανή μέσα στο άγριο τοπίο της Χερσονήσου της Γραμβούσας, διαδρομή που επιτάσσει τον αντίστοιχο εξοπλισμό και εφόδια. Δεν είναι μονάχα η φυσική ομορφιά του Μπάλου που τον καθιστά μοναδικό αλλά και το γεγονός ότι αποτελεί έναν υψίστης οικολογικής σημασίας υδροβιότοπο για πολλά είδη φυτών καιζώων. Για την ακρίβεια έχουν καταγραφεί περίπου 400 είδη φυτών εκ των οποίων τα 25 είναι ενδημικά (φυτρώνουν σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο) στο νησί της Κρήτης και τα 3 στενοενδημικά (φύονται αποκλειστικά και μόνο σε κάποιο ορεινό ή παραθαλάσσιο μέρος). Στην περιοχή του Μπάλου βρίσκουν μόνιμο καταφύγιο πολλά πτηνά, όπως μαυροπετρίτες, θαλασσοκόρακες και κορμοράνοι αλλά και προσωρινά όσα είναι αποδημητικά κατά τη μεταναστευτική περίοδο. Επιπρόσθετα, η μεσογειακή φώκια Μοναχός (Monachus-Monachus) φωλιάζει εδώ και η χελώνα Καρέτα-Καρέτα (Caretta-Caretta) βρίσκει τροφή και γεννά τα αυγά της στις ακτές του ακρωτηρίου. Για όλα τα παραπάνω, ο Μπάλος εντάσσεται στο πρόγραμμα προστασίας «Natura 2000».